Table of Contents

Syntax

Syntax เบื้องต้น

สำหรับคนที่มีความรู้เกี่ยวกับภาษา Pascal บ้างแล้ว ผมขอสรุป Syntax ไว้ใน Hidden Blog ข้างล่างนี้ เพื่อความสะดวกในการเข้ามาดูครับ

Syntax Summary

Syntax Summary

Topic Format
Comments styles (3 forms)
//This is line comment;

{ This is block 
comment#1 }

(* This is block 
comment#2 *)
Type declaration
  TYPE
    //Enumerated Type
    TWeekDay = (Mon,Tue,Wed,Thu,Fri); 
                
    //Record type
    TMyRecord = record  
        Name:string;
        Age:integer;
      end;
      
    //Static Array
    TStArr1D = array[1..10] of integer;
    TStArr2D = array[1..3] of array[1..5] 
               of real;//Array (3 x 5)
    //Static Array with initial values           
    TStArr1D: array[1..3] of integer = (14,25,36);
               
    //DynamicArray 
    TDyArr1D = array of boolean;
    TDyArr2D = array of array of string;
    
    //Object
    TMyObject = object  
      private  
        length, width: integer; 
      public  
        procedure setlength(l: inteter);  
        function getlength: integer;  
      end;    
    
    //Class
    TMyClass = class
      private
        length, width: integer;
      public
        constructor create(l, w: integer);
        destructor destroy; override;
        procedure setlength(l: integer);
        function getlength: integer;
      end;
Variable declaration
var MyInt:integer; MyReal:real; 
    x,y,z:boolean; //Multi-declaration
    MyDay:TWeekDay;
    Arr1:TStArr1D;
    Arr2:TStArr2D;
    MyObject:TMyObject;
    MyClass:TMyClass;
    MyInt:integer = 10; //initialize value
Variable assignment
  MyInt := 10; 
  MyReal := 2.521;
  x:=True; y:=false; z:=true;
  Arr1[1] := 10; //Array 1-D
  Arr2[1,3] :=22.85; //Array 2-D
Numeric operator
  z := x + y;  //Plus
  z := x - y;  //Minus
  z := x / y;  //Divide
  z := x div y; //Divide, result: integer type
  z := x * y;  //Multiply
  z := x % y;  //modulus
Relational operator
  A = B  //Equal
  A <> B  //Not Equal
  A > B  //Greater than
  A < B  //Less than
  A >= B  //Greater than or equal
  A <= B  //Less than or equal
Boolean operator
  X and Y //And
  X or Y  //Or
  not X  //Not



Program Structure

โครงสร้างของโปรแกรม Pascal โดยทั่วไป จะมีรูปแบบดังนี้ 

PROGRAM ProgramName ;

USES
  {include units (external .pas files)}

CONST
  {Constant declarations}
 
TYPE
  {Type declarations}
 
VAR
  {Variable declarations}

{Sub-programs declarations & Implementations}

BEGIN
  {Executable statements (Main)}
END.

การเขียนโปรแกรมตามโครงสร้างดังกล่าว มีข้อสังเกตเพิ่มเติมดังนี้

Example-1: Program Structure

Example-1: Program Structure

ตัวอย่าง การเขียนโปรแกรมหาพื้นที่วงกลม
ข้อสังเกต: ไม่มีการใช้การประกาศ TYPE จึงตัดคำว่า TYPE นี้ออกจากโครงสร้าง 

PROGRAM CircularAreaCalculator ;
 
CONST
  PI = 3.14159;
 
VAR
  Din:real;
  Dex:real;
  CArea:real;
  
BEGIN
  writeln('Please insert internal diameter');
  readln(Din);
  writeln('Please insert external area');
  readln(Dex);
  CArea:= PI*(Dex*Dex-Din*Din);
  writeln('Circular area is: ', CArea);  
END.

Example-2: Program Structure with Subprogram

Example-2: Program Structure with Subprogram

ตัวอย่าง การเขียนโปรแกรมหาพื้นที่วงกลม
ข้อสังเกต: มีการประกาศ subprogram ที่เป็น procedure showcalcarea ซึ่งจะเห็นว่าภายใน showcalcarea มีส่วนประกาศย่อยคือ const, type, var และ function squrevalue อยู่ภายใน 

PROGRAM CircularAreaCalculator ;
  
VAR
  Din:real;
  Dex:real;
  CName:string;
  
procedure showcalcarea(nameCircle:string, Din,Dex:real);
  const PI = 3.14159;
  type TMyCircular = record
    name:string;
    din,dex:real;
    area_in,area_ex,area_tot:real;
    end;

  var Ain,Aex:real; MyCircular:TMyCircular; 
    function squrevalue(x:real):real;
    begin
      result:=x*x;
    end;
begin
    with MyCircular do 
    begin
      name:=nameCircle;
      din:=Din;
      dex:=Dex;
      area_in:=PI*squrevalue(Din)/4;
      area_ex:=PI*squrevalue(Dex)/4;
      area_tot:=area_ex-area_in;
    end;
    writeln('Total area is: ',MyCircular.area_tot);

end;
    
BEGIN
  writeln('Please insert name of circle');
  readln(CName);
  writeln('Please insert internal diameter');
  readln(Din);
  writeln('Please insert external area');
  readln(Dex);
  showcalcarea(CName,Din,Dex);
 
END.



Unit Structure

บางครั้งการแยกโค๊ดออกเป็นโมดูลย่อยแล้วค่อยเรียกใช้เข้ามาในโปรแกรมหลัก จะทำให้เราสะดวกในการค้นหาและแก้ไข อีกทั้งโค๊ดส่วนนี้ยังสามารถเอาไปใช้ในหลายๆโปรแกรมในภายหน้าได้อีก เราเรียกโมดูลที่เก็บโค๊ดเหล่านี้ว่า Unit
Unit คือไฟล์ .pas ที่มีส่วนประกาศหรือตัวแปรต่างๆ (uses, const, type, var) หรือโปรแกรมย่อย (functions/procedures) อยู่ภายใน ประกอบไปด้วยส่วนที่เป็น Public Scope และ Private Scope โดยโครงสร้าง Unit ของ Pascal จะมีรูปแบบดังนี้ 

unit unitname;
  
  //public scope ----- 
interface
  {uses, const, type, var, function, procedure ... declaration}
  
  //private scope -----
implementation
  {function and procedure details}
  
end.

ที่เป็นแบบนี้เพราะ ส่วนของ implementation นั้นมักจะประกอบไปด้วย source code หลายบรรทัด แถมยังมีการเรียกใช้ Variables หรือ Sub-program ซ้ำกันเต็มไปหมด จะเป็นการยากที่จะให้ Compiler มาหา Variables หรือ Sub-program หรืออะไรก็ตาม ในสถานที่นี้



ความรู้พื้นฐานก่อนเริ่มเขียน Pascal

Declaration and Implementation

การเขียนโปรแกรมนอกเหนือจากต้องรู้จักโครงสร้างของโปรแกรมแล้ว ยังต้องทำความเข้าใจกับสองคำนี้ คือ Declaration กับ Implementation ซึ่งนอกจากจะเกี่ยวข้องกับการเขียน Main Program แล้ว ยังเกี่ยวข้องกับ Sub-program ด้วย (Sub-program คือ Procedure/Function หรือเรียกอีกอย่างว่า Method นั่นเอง เพื่อไม่ให้ดูซับซ้อนมากเกินไป ในหัวข้อนี้ จะขอเรียกพวกนี้สั้นๆว่า Sub-program แทน)

Declaration คือ การประกาศ เป็นส่วนที่ใช้บอก Compiler ว่า Program หรือ Sub-program ดังกล่าว ชื่ออะไร รับ Input หรือส่ง Output อะไรบ้าง เป็นต้น แต่ยังไม่ได้บอกถึงรายละเอียดว่าทำอะไรได้บ้าง

Implementation คือ ส่วนที่บ่งบอกว่า Program หรือ Sub-program นั้นทำอะไรบ้าง มีขั้นตอนอะไรบ้าง

อธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับ Declaration/Implementation

อธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับ Declaration/Implementation

ย้อนกลับไปดูที่โครงสร้างของ Main Program จะแบ่งแยกพื้นที่ได้ดังนี้

  • Declaration คือ ส่วนแรก คือ บรรทัดที่ 1-16
  • Implementation คือ ระหว่างคำว่า BEGIN … END. หรือ บรรทัดที่ 18-20

PROGRAM ProgramName ;

USES
  {include units (external .pas files)}

CONST
  {Constant declarations}
 
TYPE
  {Type declarations}
 
VAR
  {Variable declarations}

{Sub-programs declarations & Implementations}

BEGIN

  {Executable statements (Main)}
  
END.


ทีนี้ลองมาดูที่โครงสร้างของ Sub-Program ที่อยู่ภายใน Main Program กันบ้าง ขอยกตัวอย่าง Procedure SubProg และ Function SubFunc ข้างล่างนี้ เราจะแบ่งพื้นที่ของ Sub-Program Declaration กับ Implementation ได้ดังนี้

  • Declaration คือ ส่วนแรก ในบรรทัดที่ 6-7 (เป็นการประกาศแบบล่วงหน้า หรือ Forward Declaration ซึ่งจากตัวอย่างนี้ จะมีหรือไม่มีก็ได้)
  • Implementation คือ บรรทัดที่ 9-17 บ่งบอกว่า Sub Program พวกนี้ ทำอะไรได้บ้าง

PROGRAM ProgramName ;
 
VAR
  {Variable declarations}

  program SubProg; forward;
  function SubFunc(inp:string):string; forward;
  
  program SubProg;
  begin
    writeln('This is subProgram');  
  end;

  function SubFunc(inp:string):string;
  begin
    result:= inp;  
  end;
    
BEGIN

  SubProg; //Call SubProg;
  writeln('Call SubFunc : ',SubFunc('Hello!');
    
END.

สำหรับ Unit เราสามารถแบ่งพื้นที่ได้แบบนี้

  • Declaration คือ ส่วนแรก คือ บรรทัดที่ 1-5
  • Implementation คือ ระหว่างคำว่า implementation … end. หรือ บรรทัดที่ 7-9 (สังเกตว่ามันจะคล้ายกับ BEGIN…END. ของ Main Program แค่เปลี่ยนคำแรกเป็น implementation แค่นั้นเอง)

unit unitname;
   
interface
  {uses, const, type, var, procedures/functions ... declaration}
  
implementation

  {Procedures/Functions implementation here}
  
end.


สำหรับ Sub-Program ที่อยู่ภายใต้ Unit จะแบ่งพื้นที่ได้ดังนี้

  • Declaration คือ ส่วนแรก ในบรรทัดที่ 6-7 (ส่วนนี้บังคับว่าต้องมี และถือเป็นการ Forward Declaration เหมือนกัน แต่ไม่ต้องใส่คำว่า forward;)
  • Implementation คือ บรรทัดที่ 10-18 บ่งบอกว่า Sub Program พวกนี้ ทำอะไรบ้าง

unit unitname;
   
interface
  {uses, const, type, var, procedures/functions ... declaration}
  
  program SubProg;
  function SubFunc(inp:string):string;
  
implementation
  program SubProg;
  begin
    writeln('This is subProgram');  
  end;

  function SubFunc(inp:string):string;
  begin
    result:= inp;  
  end;  
end.



Built-in Functions ที่ควรทราบ

ก่อนการฝึกทำตัวอย่าง หรือเขียนโปรแกรมพื้นฐานง่ายๆ เราควรทำความรู้จักกับ Built-in Function ต่อไปนี้เสียก่อน

Functions Descriptions
writeln(string) หรือ writeln(string,value) แสดงข้อความและค่าของตัวแปร แล้วลงไปบรรทัดถัดไป
write(string) แสดงข้อความและค่าของตัวแปร แล้วอยู่บรรทัดเดิม
readln(variable) รับค่าใส่ Variable จากการพิมพ์ข้อมูลหน้าจอแล้วกด Enter บางครั้งเราใช้ readln() เฉยๆเพื่อเบรคโปรแกรมไว้ไม่ปิดตัวเอง

Example-3: การใช้งาน write, writeln และ readln

Example-3: การใช้งาน write, writeln และ readln

ตัวอย่าง โปรแกรมคำนวณ Body Mass Index (BMI)
ข้อสังเกต - readln() (หรือ readln) ในบรรทัดที่ 20 นั้น ถูกใช้เพื่อเบรคหน้าจอไม่ให้ปิดตัวเองลง และผู้ใช้สามารถกด Enter เพื่อผ่านคำสั่งนี้ได้ (จบโปรแกรม) 

program BMI_Calculation;

uses SysUtils; //for function: Format()

var Mass,Height,BMI:real;

begin

  write('Please insert your mass (kg): ');
  readln(Mass);   //Get input: Mass

  write('Please insert your Height (cm): ');
  readln(Height); //Get input: Height

  //Calculate
  BMI:=Mass/(Height*Height/1e4);
  writeln('----Result----');
  writeln('Your BMI is = ',Format('%.2f',[BMI]));

  readln(); // or readln;
end.

Compiled Results: 

Please insert your mass (kg): 60
Please insert your Height (cm): 170
----Result----
Your BMI is = 20.76